اصول قرارداد نویسی

یکی از موضوعات مهمی که در عرف مشاغل بالاخص اصناف و شرکت های حقوقی و مصداقا نمایندگان حقوقی شرکت ها عملا با آن درگیر بوده و تاحدودی کاری مستمر و همیشگی برای آنها محسوب می شود قرارداد نویسی است.

قرارداد همونطور که از اسم اون پیداست از دو واژه «قرار» به معنای عهد، پیمان، عقد و … و عبارت «داد» به معنای بستن، گذاردن، گنجاندن و عناوین مشابه ذکر شده تشکیل شده که جمعا در دو مفهوم اصطلاحی عقد و مفهوم لغوی عقد بستن به کار می رود.

انواع قرارداد

قرارداد ها از نظر شکل ظاهر به انواع مختلف قابل تقسیم شده وعرفا به کتبی و شفاهی منقسم می گردد اما به زعم عده ایی محدود به این دو دانستن انواع قرارداد ها منصفانه نیست چرا که اراده طرفین تنها از طریق گفتار و نوشتار قابل اظهار نیست بلکه این اراده را می توان حتی در قالب دیداری و حتی قوه لامسه و شاید سایر قوا نیز متصور دانست. به عنوان مثال گاهی اوقات در جامعه افراد حتی بدون مکالمه و فقط با دست دادن یک عقد را به سر انجام می رسانند، اگرچه این ایراد را باید بدین نحو پاسخ داد که قرارداد مذکور اگرچه با دست دادن امضاء می شود اما نه تنها این فقط اظهار اراده است بلکه خود می تواند نشات گرفته از گفتار، نوشتار اشارات و حتی دیدن باشد.

در عین حال حتی اگر فرضی را متصور گردیم که انسانی کاملا کور و ناشنوا به عطاری مراجعه نموده و با بو کردن جنسی آن را مطالبه می کند، به نظر این دقیقا همان چیزی است که قانونگذار رفع ابهام ان را با رویت فروشنده یا طرف دیگر و شاید بهتر است بگوئیم با اعتماد به طرف مقابل حاصل می نماید بنابراین در این مورد نیز به نظر می رسد بتوان گفت که عقد مذکور یا به نمایندگی از طرف قرارداد و یا اعمال و اشارات منعقد گردیده است، اگرچه اثبات صحت آن جای بحث دارد…

در هر حال و به زعم قانونگذار عقود محمول بر معانی عرفیه است و این قانون است که تاب و تحمل رویارویی با عرف منسجم و مستحکم را ندارد.

نحوه قرارداد نویسی

اگر بخواهیم به طور خلاصه و کاربردی نگارش یک قرارداد و فنون اون رو مورد بررسی قرار دهیم باید بگوییم یک قرارداد در ابتدا نیاز به عنوان صحیح دارد که می تواند همان « نوع عقد» باشد.

نوع عقد یا قرارداد

عنوان یا نوع عقد یا قرارداد یکی از مهمترین مسائلی است که بیس و پایه یک قرارداد را تشکیل می دهد.نوع یک عقد تشکیل دهنده مفاد ان خواهد بود چرا که اگر فرضا فردی قصد فروش خانه خود را به فردی دیگر داشته و به دفتر اسناد رسمی مراجعه میکند از بین تمامی عقود عقد بیع یا فروش را اظهار می دارد که تبعات قانونی خود را به همراه دارد و سردفتر اسناد رسمی نیز غیر از توجیح و تفهیم تبعات قانونی عقد بیع کاری به سایر عقود نخواهد داشت لذا اراده نوع عقد برای نگارش کننده ان از اهمیت بسزایی برخوردار است و چه بسا تغییر مفاد آن مصداق جعل مفادی باشد.

در هر حال همانطور که بیان شد هر نوع عقدی از تبعات و شرائط خاص خود برخوردار است به عنوان مثال قرارداد اجاره یک قرارداد فروش منافع یک عین در مدت معین است در حالی که عقد بیع فروش خود آن بدون قید مدت است.

لذا اگر به وکیل یا نماینده ایی مراجعه کرده و یا تلفنی درخواست آماده سازی یک عقد اجاره یا فروش را به فرد جهت امضا در مراجعه حضوری به وی می دهید ، طرف مقابل مفاد یک عقد با نوع ذکر شده را منظور خواهد نمود نه اراده پنهانی و باطنی شما را، لذا نوع عقد اظهار شده بسیار از اهمیت برخوردار خواهد بود و در ادامه خواهیم گفت که نوع عقد مفاد و شرائط ان را تعیین خواهد کرد.

طرفین عقد

موضوع بعدی در نگارش یک قرارداد منسجم، تعیین طرفین قراردا با مشخصات کامل هویتی ، مسئولیتی، مکانی و … است.بدین منظور و قبل از تعیین مشخصات بهتر است برای طرفین قرارداد القاب قراردادی به کار ببریم به عنوان مثال طرف اول یا دوم، کارفرما، پیمانکار، مستاجر یا موجر، کارفرما، عامل یا نماینده و …. اگرچه بیان لقب به جای فرد انچنان تاثیری در مفاهیم نخواهد داشت اما مزیت هایی را به همراه دارد همچون سادگی در بیان، ایجاد تمایز در مواردی که دو شخص همنام وجود دارند، تمایز در مواردی که عقود به نمایندگی یک فرد ایجاد می گردد و …

در نهایت شرائط، وظایف و مفاد قرارداد نیز مخاطب ان لقب خواهد بود.

این گفتار در حال به روز رسانی است